Witamy wiosnę z bottanicum Fiołek wonny
Już są, malutkie, radosne i przyciągające wzrok. Widuję na Waszych tablicach fioletowe bukieciki, robicie z nich syropy, zbieracie jako surowiec zielarski, są również cennym materiałem w perfumiarstwie naturalnym.
„Zamiłowanie do fiołków rośnie z czasem, wiele modnych kobiet nie toleruje żadnego innego zapachu”.
American Soap Journal and Manufacturing Chemist , 1895.
W 1893 roku kobieta o imieniu Margaret Gainer została aresztowana, oskarżona i skazana na 30 dni więzienia za kradzież butelki fiołkowych perfum ze sklepu fryzjerskiego, proceder był związany z późną modą wiktoriańską na fioletowe zapachy.
Zapach fiołka wonnego robił furorę w czasach wiktoriańskich, był to okres zmian społecznych, w perfumerii również sporo się zmieniło, zapachy stawały się lżejsze i dużo bardziej rześkie niż dawniej. Fioletowa woda kolońska była wyznacznikiem zapachowym ówczesnego okresu.
Początkowo perfumy były oparte na fiołkach parmeńskich, zbiór malutkich kwiatków był bardzo żmudny, zapach wydobywano w esencji. Były to luksusowe perfumy, na które mogli sobie pozwolić tylko najzamożniejsi.
Fiołki gościły w mydłach, wodach toaletowych, kremach, saszetkach oraz w proszkach do zębów.
Obecnie wykorzystuje się liście fiołka, tworzy się absolut, natomiast absolutu z kwiatów już się nie spotyka w perfumiarstwie.
Fiołki były uwielbiane na całym świecie już od starożytności, kochały je boginie i bogowie, były czczone przez starożytnych Greków i Rzymian, uwielbiał je Hipokrates, Pliniusz, Szekspir oraz Napoleon z żoną cesarzową, tworzono z nich często eliksiry miłosne.
Fiołki to jedne z najczęściej wymienianych kwiatów w literaturze, spotkacie je u Puszkina, Szekspira czy wierszach Goethego.
Przez wieki fiołek był jednym z najczęściej używanych kwiatów w życiu codziennym oraz sztuce. Symbolizował miłość, odrodzenie a także skromność i wierność. Legenda głosi, że Święty Walenty pisał listy miłosne z samodzielnie wykonanego atramentu fiołkowego z własnej uprawy.
Starożytna legenda zaś głosi, że bogini Wenus była zazdrosna o ładniejsze od siebie służące, zamieniała je w niebieskie fiołki.
W starożytności fiołki były symbolem Aten, perfumowano nimi wino.
Napoleon Bonaparte zesłany na Elbę obiecywał wrócić na wiosnę, w momencie, kiedy zakwitną fiołki. Jego żołnierze zadawali obcokrajowcom następujące pytanie: „czy kochają fiołki?”, jeśli odpowiedź brzmiała twierdząco, wiedzieli, że mają sojusznika. Mimo rozwodu Napoleona z cesarzową Józefiną, po jej śmierci wódz dbał by jej grób był przyozdobiony fiołkami.
Na łożu śmierci Napoleona znaleziono medalion, w którym był portret Józefiny, kosmyk jej włosów i zasuszone fiołki.
Osobliwością fiołków jest ich nieuchwytny zapach kwiatów, składający się z terpenów i głównie ze związku ketonowego zwanego jononem, który tymczasowo znieczula receptory w nosie.
Pierwsze plantacje w Grasse sięgają 1867 roku, początkowo zapach pozyskiwano z kwiatów metodą enfleurage, pod koniec XIX wieku zaczęto ekstrahować liście fiołków rozpuszczalnikiem.
Kwiaty fiołków zawierają bardzo mało substancji aromatycznych, aby uzyskać 1 kilogram absolutu potrzeba około 33 ton płatków. Pod koniec XIX wieku cena fiołkowego absolutu z płatków wynosiła ok. 82 500 tys. marek niemieckich co w przeliczeniu na obecną walutę daje około 1 mln. dolarów, nic dziwnego, że był to zapach symbolizujący niewyobrażalne wręcz bogactwo.
W 1900 roku destylowano 200 ton kwiatów fiołka Parmy i Wiktorii oraz 100 ton liści.
Do lat czterdziestych XX wieku używano liści jak i kwiatów, lecz wydajność ekstrakcji z kwiatów była tak niska, że skoncentrowano się na wykorzystywaniu już tylko liści.
Zapach absolutu z liści fiołków jest w perfumiarstwie typowo zielonym.
Macie jeszcze fiołki w ogrodach, lubicie je? No i czy nosicie fiołkowe zapachy? 
ps. zaglądajcie na grupę „bottanicum przylądek naturalnych zapachów” już za moment podzielę się tam z Wami z czym łączyć wiosenne kwiaty w zapachu
opracowała Monika Opieka-Nowak
